AKADEMİK DÜNYA "aman çok akademik"

Toplam Görüntüleme Sayısı

11 Eylül 2016

Psikoloji bölümleri ders programlarının bir karşılaştırması

Arık, E., Molla, E., & Evliya, H. Z. (2016, Eylül). Psikoloji bölümleri ders programlarının bir karşılaştırması. 19. Ulusal Psikoloji Kongresi. 5-7 Eylül 2016, İzmir.



Psikoloji Bölümleri
Ders Programlarının
Bir Karşılaştırması


Engin Arık
İstanbul Medipol Üniversitesi


Elif Molla
İstanbul Üniversitesi


Hikmet Zehra Evliya
Yeditepe Üniversitesi

Amaç


Vizyon 2023 Yükseköğretim Hedefleri sonucu genelde yeterli altyapısız psikoloji bölümlerinin hızla kurulması ve bunun psikoloji müfredatlarına etkileri.
Türkiye’deki Psikoloji Bölümleri zorunlu ders programlarının karşılaştırılması.

Giriş


Psikoloji Bölümleri Vizyon 2023 Yükseköğretim Hedefleri ve Bologna Süreci’nden etkilenmektedir.


Vizyon 2023 Yükseköğretim Hedefleri çerçevesinde
  • yeni psikoloji bölümleri hızla kurulmaktadır.
    • 1996’da 10, 2008’de 30, 2015’de 71 bölümde 79 program.
  • psikoloji lisans/lisansüstü mezun sayısını artırmaya çalışmaktadır.
    • 1996’da kontenjan aralığı 12-64’ken (toplam 391) 2015 yılında 35-180’dir (toplam 5809)


Bologna Süreci
  • Avrupa’da 47 ülke
  • Türkiye’deki bütün üniversiteler Bologna Süreci’ne dahil ve süreç şeffaf (websitelerinde bilgiler mevcut)
  • 2010 yılına kadar Avrupa’da dengeli ve denk bir yükseköğretim
  • Ülkeler arası hareketliliği artırmak hedeflenmiştir (http://www.ehea.info/).


Psikoloji lisans eğitimi
  • Türkçe, İngilizce, %30 İngilizce olarak örgün eğitim
  • Türkçe ikinci öğretim (1 üniversite: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi)
  • 4 yarıyıl 8 dönem
  • Bologna süreci öncesi geleneksel minimum 120 kredi
  • Bologna süreciyle minimum 240 AKTS




Yöntem


Türkiye üniversitelerinde Bologna Süreci şeffaf bir şekilde ilerlediği için üniversiteler websitelerinde
  • ders tanımlarını yapmakta,
  • ders izleklerini ilan etmekte ve
  • ders çıktılarını vermektedir


Bu nedenle 2016 senesi içerisinde çeşitli aralıklarla üniversite ve psikoloji bölüm websiteleri ziyaret edilerek ders programları, izlekler ve çıktılar taranmıştır.


Bu çalışmada psikoloji kodlu zorunlu derslere odaklanmıştır.




Benzer dersler gruplanmıştır:
Psikolojiye Giriş: Psikoloji Giriş / Psikoloji / Mesleki Oryantasyon ve Psikolojiye Giriş / Genel Psikoloji
Araştırma Yöntemleri ve İstatistik: Araştırma Teknikleri / Sosyal Bilimler İçin Araştırma Yöntemleri / Araştırma Yöntemleri ve İstatistik / Psikolojide Veri Analizi ve Araştırma Teknikleri / Psikolojide Araştırma Yöntemleri / Araştırma ve Sunu Teknikleri / Nicel Araştırma Yöntemleri / Psikolojide Araştırma Yöntemleri / Niceliksel Araştırma Yöntemleri I-II / Psikolojide Araştırma ve Uygulama / Uygulamalı Araştırma Yöntemleri / Niteliksel Araştırma Yöntemleri / Sosyal Bilimlerde Araştırma Aşamaları / Psikolojide Araştırma Yöntemleri ve İstatistik / Davranış Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri / Psikoloji için İstatistik / İstatistik / Sosyal Bilimler İçin İstatistik / Psikolojide İstatistik Uygulamaları / İstatistiğe Giriş / Psikolojide İstatistiğe Giriş / İstatistik Yöntemleri ve Uygulamaları / İstatistik / Sosyal Bilimler İçin İstatistik / Davranış Bilimleri İçin İstatistik / İstatistik Teknikleri / İleri İstatistik / Psikolojide İstatistik Uygulamalar / Uygulamalı İstatistik / Psikoloji Araştırmalarında Bilgisayar Uygulamaları / Bilgisayarla İstatistik Uygulamaları / Davranışsal İstatistikte Bilgisayar Uygulamaları / Bilgisayar Uygulamalı İstatistik / Sosyal Bilimlerde Veri Analizi / SPSS


Sosyal Psikoloji: Sosyal Psikoloji / Sosyal Psikolojide Seçme Konular / Sosyal Psikoloji Giriş / Sosyal Psikolojide Yeni Yaklaşımlar / Sosyal Psikolojideki Temel Konular


Gelişim Psikolojisi: Gelişim Psikolojisi / Yaşam Boyu Gelişim / Gelişim Psikolojisine Giriş / Ergenlik ve Yetişkinlik Psikolojisi / Bilişsel ve Sosyal Gelişim / Yaşam Boyu Biyolojik ve Bilişsel Gelişim / Yaşam Boyu Kişilik ve Sosyal Gelişim / Ergenlikte ve Yetişkinliklikte Gelişim


Deneysel-Bilişsel-Öğrenme: Deneysel Psikoloji / Deneysel Desen / Psikolojide Deneysel Yöntemler / Deneysel Yöntem / Deneysel Desen ve Analizi / Bilişsel Psikoloji / Bellek / Algı Psikolojisi / Duyum ve Algı / Bilişsel Süreçler / Algı, Dikkat, Eylem / Duyum ve Algılama Psikolojisi / Bilişsel Psikolojiye Giriş / Bİlişsel Psikolojide Bellek / Öğrenme ve Bilişim / Öğrenme Psikolojisi / Öğrenme ve Bellek / Deneysel Psikoloji: Öğrenme / Beyin ve Davranış / Öğrenme, Hatırlama ve Düşünme / Motivasyon ve Heyecan


Kişilik Kuramları: Kişilik Kuramları  / Kişilik Psikolojisi  / Kişiliğin Gelişimi ve Bozuklukları


Psikopatoloji: Psikopatoloji  / Psikopatolojiye Giriş / Yetişkin Psikopatolojisi / Çocuk Psikopatolojisi / Çocukluk ve Ergenlik Dönemi Psikopatolojileri / Çocuk Psikopatolojisi / Yaşlanmanın Psikolojisi ve Psikopatolojisi / Çocuk - Ergen Psikopatolojisi / Anormal Davranışlar Psikolojisi / Davranış Bozuklukları / Anormal Psikolojisi


Ölçme ve Değerlendirme: Ölçme ve Değerlendirme / Psikolojide Testler / Psikolojide Ölçme / Psikolojide Değerlendirme / Ölçme Teknikleri ve Psikolojik Testler / Psikometri / Psikolojik Değerlendirmenin İlke ve Teknikleri / Ölçek Geliştirme / Test ve Ölçme


Gözlem ve Görüşme: Görüşme Teknikleri / Psikoterapi Yöntemlerine Giriş / Psikolojik Görüşme / Psikoterapilere Giriş / Gözlem ve Görüşme Teknikleri / Psikoterapi Teknikleri / Grup Psikoterapilerine Giriş / Klinik Gözlem ve Görüşme / Psikoterapi Yaklaşımları / Psikoterapi Teorileri / Psikoterapi Uygulamaları / Psikoterapi Kuram ve Uygulamalar / Klinik Görüşmeler


Biyolojik Psikoloji: Biyolojik Psikoloji / Fizyolojik Psikoloji  / Fizyoloji / Davranışın Fizyolojik Temelleri / Davranışsal Nörofizyoloji / Davranışın Biyolojik Temelleri / İnsan Zihni, Bilim ve Psikoloji / Fizolojik Psikolojide Temel Kavramlar / Fizyolojik Psikolojide Temel Kuramlar / İnsan Davranışının Biyofizyolojik Temelleri / Davranışsal Biyoloji / Davranışsal Sinirbilim / Biyopsikoloji / Nöropsikoloji


Psikoloji Tarihi: Psikoloji Teorileri / Ekoller / Kuramlar / Psikolojide Temel Konular / Psikolojinin Kavramsal Yapısı / Psikolojide Temel Kavramlar / Psikolojinin Felsefi Temelleri / Psikolojiye Güncel Yaklaşımlar / Modern Psikoterapi Ekolleri / Psikolojide Güncel Araştırmalar / Psikolojide Çağdaş Akımlar / Modern Psikoloji Tarihi / Psikoloji Tarihi / Psikolojide Sistemler / Psikolojide Tarihsel ve Çağdaş Perspektifler / Psikoloji Tarihçesi


Endüstri ve Örgüt Psikolojisi: Endüstri ve Örgüt Psikolojisi / Örgüt Psikolojisine Giriş / Endüstriyel Psikoloji / Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Uygulamaları / Örgütsel Psikoloji / Örgütsel Davranış / Endüstri Psikolojisi / İnsan Kaynakları Yönetimi / Örgüt Kültürü ve Liderlik


Klinik Psikoloji: Klinik Psikoloji / Klinik ve Sağlık Psikolojisi / Klinik Psikolojiye Giriş / Kinik Psikoloji Uygulamaları / Psikoterapi Teknikleri


Psikolojide Yazma ve Sunum Teknikleri: Psikolojide Yazma ve Sunum Teknikleri / Sözlü ve Yazılı Sunum Becerileri / Akademik Okuma / Akademik Yazım / Etkili İletişim ve Metin Alanizi / Metin Analizi ve Akademik Yazım / Akademik Amaçlı İngilizce / Temel Akademik Yazı / Sosyal Bilimler İçin Akademik Yazı / Psikolojide Okuma ve Araştırma / Akademik İngilizce / İleri İletişim Becerileri / İngilizce Dil Becerileri / Yabacı Dilde Okuma ve Konuşma / Psikoloji İçin İngilizce / Akademik Yazı İçin İngilizce


Eleştirel Düşünme: Psikoloji ve Sosyal Bilimlerde Eleştirel Düşünce / Eleştirel Düşünme / Eleştirel Okuma ve Düşünce / Eleştirel Düşünme, Yaratıcılık ve Girişimcilik / Eleştirel Düşünme ve Akademik Yazım / Eleştirel Okuma ve yazma


Alan Uygulamaları: Alan Uygulamaları / Psikolojide Mesleki Uygulamalar, Uygulama / Psikolojide Alan Uygulamaları / Alan Çalışması ve Staj / Psikolojide Uygulamalar / Psikolojide Toplumsal Proje Geliştirme ve Uygulama / Psikoloji Araştırma Projesi / Psikolojide Proje Geliştirme / Psikolojide Proje Uygulama / Araştırma Uygulama / Alan Çalışmaları / Bireysel Görüşme Uygulaması/ Sosyal ve Bireysel Farklılıklar Uygulama


Bitirme Projesi: Bitirme Projesi / Mezuniyet Tezi




Bulgular


Tablo 1. Üniversiteler ve zorunlu dersler.
Toplam
ÜniversiteKontenjan (2015)Psikolojiye GirişAraştırma Yöntemleri ve İstatistikSosyal Psikoloji Gelişim Psikolojisi Deneysel-Bilişsel-ÖğrenmeKişilik Kuramları Psikopatoloji Ölçme ve DeğerlendirmeGözlem ve GörüşmeBiyolojik PsikolojiPsikoloji TarihiEndüstri ve Örgüt PsikolojisiKlinik PsikolojiEtikSağlık PsikolojisiPsikofarmakolojiPsikolojide Yazma ve Sunum TeknikleriEleştirel DüşünmeAlan UygulamalarıBitirme ProjesiZorunlu Ders Sayısı (Psi Kodlu)Zorunlu Ders Kredisi (Psi Kodlu)Yüzde (Kredi/120)
Abant İzzet Baysal80
Acıbadem60333222333323+2332332+22+332222222+2317461,67
Adnan Menderes803333333333333333+21+33323310266957,50
Akdeniz803344+44333333+333334+44333323268470,00
Ankara803334443+33+333443333333+4332201288369,17
Atılım50333+333+333323+33333333205949,17
Avrasya 8033223233333333333+33331+3236453,33
Bahçeşehir 9533332233333333333+3333216150,83
Başkent 45333+3 3333333+3+33+33333+333+333321+1298268,33
Beykent 10022322233333+3+3 33+32333+3224246554,17
Bingöl 80
Boğaziçi 50334444372520,83
Canik Başarı 70333+322333233+333333+3+3 3+3+3 33331+2298167,50
Cumhuriyet 80443333333333344334+3 3333257461,67
Çağ 923333333333333+23+3164739,17
Çankaya 70444433444444444344444218167,50
Çukurova 80333333333333333333333216352,50
Doğuş 4843333443333433+33333196150,83
Dokuz Eylül 80334343333333333333333+33237159,17
Ege 80333333333333333+3 33+2+2+2333246957,50
Fatih Sultan Mehmet8044223333332+2333332+2 2+32+23+22266957,50
Fatih 8043333333333+23333333332+2236755,83
Gediz 8133333333333333+3 333333216352,50
Hacettepe 8033334433333333333333206251,67
Haliç 7033444+4333343+33333334333332268369,17
Hasan Kalyoncu 8033332+3 33333+3333+3+3 3323332246957,50
Işık 70333333333333333313185243,33
Işık (İngilizce)90
İhsan Doğramacı Bilkent753333333333+33+333+3164840,00
İpek 60333+33332,52,533+3333322,5+2,52,52055,546,25
İstanbul 29 Mayıs 353333333333+33+3 333+333+3+333333267865,00
İstanbul Arel 10033333+4 33222233223333+3 3+33322277461,67
İstanbul Aydın 1003333333333333333+3333+333236957,50
İstanbul Bilgi 10033344344+493327,50
İstanbul Bilim 67
İstanbul Esenyurt 6033+2322332222+32+22+2+3+33+3+2+2 32+23+3323317764,17
İstanbul Gelişim 80333333333+3+3333333+32+3+333+2+23+333298470,00
İstanbul Gelişim (İngilizce)60333333333+3333333+33+3 333333257562,50
İstanbul Kemerburgaz 6033333333333333333+3 33206050,00
İstanbul Kültür 703333333333333333333+3+3+3 333+3267865,00
İstanbul Medipol 6033322333332+33
İstanbul Medipol (İngilizce)60
İstanbul Sabahattin Zaim 6033333333333+32+2333333+3+33333332298470,00
İstanbul Sabahattin Zaim (İngilizce)4033333333333+32+2333333+3+33333332298470,00
İstanbul Şehir 703443333333333+33+3165041,67
İstanbul Ticaret 90
İstanbul 8033333+3332+22+224+432+2 3+34+3423+2+2+2 2+22+2223338873,33
İzmir Ekonomi 8433333+3333333333+333333+3226655,00
İzmir Katip Çelebi 80
İzmir 100
Kadir Has 6533+3333333333333333335+5227058,33
Koç 4734+4+333333333333+3165041,67
Maltepe 90333322333333232333222215646,67
Maltepe (İngilizce)673333223333333232333222225949,17
MEF 502,53332,52,52,5333333333115186251,67
Melikşah 803322233343333333+33+3 3323323267461,67
Mersin 8033333333333+33+34333+32332+2 1+1267260,00
Murat Hüdavendigar 55332233333333+3333+3333+23+2 12+2267058,33
Nişantaşı 80332333+33333333333+3322216050,00
Nuh Naci Yazgan 60
Okan 8033443333333333333+33333226856,67
Ondokuz Mayıs 80332+23333333333333+63333226755,83
Orta Doğu Teknik 8033444334433444444234+4+3+3238167,50
Özyeğin 8433333333333333333+33331,52264,553,75
Süleyman Şah 8033
TED 6033+333333333323+34164840,00
TOBB Ekonomi ve Teknoloji 40334+43333333+3332154638,33
Toros 603333333333333333+33+3333+633257865,00
Ufuk 60333333+333333333333+3333+333+3+3278167,50
Uludağ 803333333333333+33333333216352,50
Üsküdar 903342333333+33+333333+333+326+26268268,33
Yaşar 80445+54444444444145848,33
Yeditepe 1003333333433333333323+33+3206655,00
Yeni Yüzyıl 70332223333333333323+33+333333267461,67
Yıldırım Beyazıt 12033333333333333333313205848,33


Tablo notları:
Geleneksel kredi sistemi kullanılmıştır. Sadece AKTS görüldüğünde 2’ye bölünmüştür.
Websitelerinde gerekli/yeterli bilgi olmayanlar boş bırakılmıştır.
Kırmızı: OHAL 2016 çerçevesinde KHK ile kapatılan üniversiteler.
Mavi: Yalnızca AKTS kredi sistemini veren üniversiteler.



  • Bütün bölümlerin müfredatlarına ulaşılamamıştır.


  • 64 programın 8 dönemlik müfredatları websitelerinde yer almaktadır.


  • Psikoloji kodlu zorunlu ders sayısı ortalaması=23
  • Psikoloji kodlu zorunlu ders sayısı geleneksel kredi sayısı=67
  • Mezuniyet için gerekli kredi yüzdesi=%56
    • Boğaziçi alan uygulamasından dolayı ve Bilgi zorunlu ders azlığından dolayı çıkarıldığında bunlar: 23, 68, %57
  • En çok:
    • İstanbul Üniversitesi 33 zorunlu ders, 88 kredi, %73
    • Acıbadem Üniversitesi 31 zorunlu ders, 74 kredi, %62
    • İstanbul Esenyurt Üniversitesi 31 zorunlu ders, 77 kredi, %64


  • Derslerin veriliş sıraları genelde 1. ve 2. yarıyıllarda bölüm dışı temel dersleri ve Psikolojiye Giriş
    • Bazı bölümler ise (örneğin İstanbul Üniversitesi) 1. ve 2. yarıyıllarda Bilişsel, Sosyal,Gelişim, Psikanalitik gibi dersleri Psikolojiye Giriş ile aynı anda
  • Bölümlerin çoğunluğu temel Gelişim, Sosyal, Anormal Davranışlar Psikolojisi vb. derslerinin hepsini bütün öğrencilerine zorunlu kılarken Boğaziçi Üniversitesi alan derslerini 3 grup olarak vermektedir.
  • Programların %40’ının eğitim dili İngilizcedir.
  • Çoğunluğun (örneğin Bilgi, Doğuş, Işık Üniversiteleri) İngilizce destekderslerini ders programlarında zorunlu ders olarak tuttukları bulunmuştur.

Bütün psikoloji bölümlerinde zorunlu olarak verilen dersler (ort., aralık):
Psikolojiye Giriş (2, 1-2)
Araştırma Yöntemleri ve İstatistik (4, 2-6)
Sosyal Psikoloji (2, 1-4)
Gelişim Psikolojisi (2, 1-3)
Deneysel / Bilişsel / Öğrenme Psikolojisi (3, 1-5)
Kişilik Kuramları (1, 1-2)
Psikopatoloji (2, 1-3)
Ölçme ve Değerlendirme (2, 1-4)
Gözlem ve Görüşme (2, 1-4)
Biyolojik / Fizyolojik Psikoloji (1, 1-4)
Psikoloji Tarihi (1, 1-3)
Endüstri ve Örgüt Psikolojisi (1, 1-2)
Klinik Psikoloji (1, 1-2)
Etik (1)


Bazı psikoloji bölümlerinde zorunlu olarak verilen dersler:
Sağlık Psikolojisi
Psikofarmakoloji
Psikolojide Yazma ve Sunum Teknikleri
Eleştirel Düşünme
Alan Uygulamaları
Bitirme Projesi


Nadiren zorunlu olarak verilen dersler:
Adli Psikoloji
Kişilerarası İlişkiler Psikolojisi
Eğitim Psikolojisi
Psikanalitik Kuramlar
Travma Sonrası Psikolojik Destek
Grup Terapileri
Cinsiyet Psikolojisi
Kültürlerarası Psikoloji
Ailede Ruh Sağlığı
Çocuk İstismarı ve Çocuk Suçluluğu
Madde Bağımlılığı


Sonuç


Bologna Süreci ve Vizyon 2023 çerçevesinde psikoloji bölümlerinde sayısal artış olmaktadır.
Zorunlu dersler incelendiğinde belli derslerin zorunlu olduğu görülmüştür.
Ancak zorunlu derslerin çeşitleri ve tüm müfredata oranları incelendiğinde dengesizlikler bulunmuştur.



Kaynaklar
Kavili Arap, S. (2010). Türkiye Yeni Üniversitelerine Kavuşurken: Türkiye'de Yeni Üniversiteler ve Kuruluş Gerekçeleri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 65 (1), 1-29.


OECD (2011). A review of university facilities in Turkey. CELE Exchange 2011/6.




Standards and guidelines for quality assurance in the European Higher Education Area (2005).Helsinki: European Association for Quality Assurance in Higher Education.


TÜBİTAK (2004). Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları: 2003-2023 Strateji Belgesi. Ankara:TÜBİTAK.


TÜBİTAK (2005). Vizyon 2023: Eğitim ve İnsan Kaynakları Sonuç Raporu ve Strateji Belgesi.Ankara:


TÜBİTAK.YÖK (2007). Türkiye'nin Yükseköğretim Stratejisi. Ankara: Meteksan.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder