Arık, E., Arık, B. T., Kaynak, H., Öztürk, A., & Yahyaoğlu, S. (2016, Eylül). Psikoloji bölümleri eğitim dillerine bir bakış. 19. Ulusal Psikoloji Kongresi. 5-7 Eylül 2016, İzmir.
Psikoloji Bölümleri Eğitim Dillerine Bir Bakış
Engin Arık
İstanbul Medipol Üniversitesi
enginarik@enginarik.com
Beril T. Arık
Purdue Üniversitesi
btezelle@purdue.edu
Hande Kaynak
Çankaya Üniversitesi
handekaynak@gmail.com
Ahu Öztürk
Uludağ Üniversitesi
ozturka@uludag.edu.tr
Sinem Yahyaoğlu
Doğuş Üniversitesi
sinemyah@gmail.com
AMAÇ
Vizyon 2023 Yükseköğretim Hedefleri sonucu genelde yeterli altyapısız psikoloji bölümlerinin hızla kurulması ve bunun psikoloji müfredatlarına etkileri.
Türkiye’deki Psikoloji Bölümleri eğitim dillerinin karşılaştırılması.
GİRİŞ
Psikoloji Bölümleri Vizyon 2023 Yükseköğretim Hedefleri ve Bologna Süreci’nden etkilenmektedir.
Vizyon 2023 hedefleri çerçevesinde devlet ve vakıf üniversiteleri kurulması teşvik edilmektedir (Kavili Arap, 2010; OECD, 2011; TÜBİTAK, 2005; YÖK, 2007).
2004 yılında bin kişide 0,05 olan doktora öğrencisi sayısını 2013 yılında bin kişide 0,5 oranına yükseltmek de hedeflenmiştir (TÜBİTAK, 2004).
Bu hedeflerle üniversite sayısı hızla artmıştır:
- 2007’de 107, 2013’te 164 ve 2015’te 194 üniversite vardır.
Bologna Süreci (http://www.ehea.info/) ve uluslararasılaşma hedefiyle Türkiye’deki üniversitelerin hepsinin lisans programlarının %80’ni Türkçe eğitim yaparken %20’si İngilizce eğitim yapmaktadır (Arik & Arik, 2014).
Psikoloji Bölümleri bu hedeflerden ve süreçten nasıl etkilenmektedir?
- yeni psikoloji bölümleri hızla ve YÖK kriterlerine göre ilgili alanlardan minimum öğretim üyesi sayısı ile kurulmaktadır:
- Toplam bölüm sayısı
- 1996’da 10,
- 2008’de 30,
- 2015’de 71 bölümde 79 program.
- psikoloji lisans/lisansüstü mezun sayısını artırmaya çalışmaktadır. Türkiye sınırlarında:
- 1996’da toplam kontenjan 391 ve kontenjan aralığı 12-64.
- 2014’de toplam kontenjan 4.796 ve kontenjan aralığı 30-160.
- 2015’de toplam kontenjan 5.809 ve kontenjan aralığı 35-180.
YÖNTEM
Psikoloji bölümleri eğitim dilleri hakkında bilgiler ilgili ÖSYM kitapçıklarından ve Türkiye üniversiteler websitelerinden alınmıştır.
2016 senesi içerisinde ara ara üniversite, fakülte ve psikoloji bölüm websiteleri ziyaret edilerek müfredatlar taranmış ve varsa ilgili derslerin izlekleri incelenmiştir.
BULGULAR
GENEL BULGULAR
Psikoloji lisans eğitimi 4 akademik yıl ve 8 dönemde verilmektedir.
Üniversitelerde Türkçe, İngilizce, %30 İngilizce olarak örgün eğitim verilip Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nde Türkçe olarak hem örgün hem de İkinci Öğretim Psikoloji lisans programı mevcuttur.
Bölümlerde geleneksel minimum kredi sayısı 120 olup Bologna Süreci AKTS karşılığı 240’tır.
EĞİTİM DİLLERİ
2014 yılı
- 63 psikoloji bölümünde 70 program. Bu programların
- 42’si Türkçe,
- 27’si İngilizce ve
- 1’i %30 İngilizce eğitim vermekteydi.
- 63 bölümdeki 6 program hem Türkçe hem İngilizce eğitim vermekteydi.
2015 yılı
- 70 psikoloji bölümünde 79 program
- 47’si Türkçe
- 31’i İngilizce eğitim,
- 1’i ise %30 İngilizce eğitim vermektedir. 2014’te 6, 2015’de ise 7 bölümün eğitim dili hem Türkçe hem de İngilizceydi.
- 70 bölümdeki 7 program hem Türkçe hem İngilizce eğitim vermekteydi.
2016 yılı
- 75 psikoloji bölümü ancak OHAL 2016’da çıkartılan ilgili KHK gereği 15 üniversitenin kapatılması sonucu 8 psikoloji programı kapatılmıştır.
%30 İngilizce eğitim veren programlar incelendiğinde İngilizce eğitim dili olarak genelde İstatistik ve Araştırma Yöntemleri gibi derslerde tercih edildiği gözlemlenmiştir.
GÜNCEL DURUM
Psikoloji bölümlerinin %40’ının eğitim dilinin İngilizce olduğu bulunmuştur
Güncel Bölümler ve Eğitim Dilleri Tablosu (21 Mayıs 2016)
Türkiye'de Psikoloji Bölümü Olup LYS ile Öğrenci Alan Üniversiteler | Devlet/Vakıf | Eğitim dili |
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
ANKARA ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
ATILIM ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
AVRASYA ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
BEYKENT ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ | Devlet | İngilizce |
CANİK BAŞARI ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ | Devlet | %30 İngilizce |
EGE ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
FATİH ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
GEDİZ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
HALİÇ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe-İngilizce |
İHSAN DOĞRAMACI BİLKENT ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
İPEK ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
İSTANBUL ESENYURT ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe-İngilizce |
İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
İSTANBUL MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe-İngilizce |
İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe-İngilizce-%30İngilizce |
İSTANBUL ŞEHİR ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
İZMİR ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
KOÇ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
MALTEPE ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe-İngilizce |
MEF ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
MELİKŞAH ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
MERSİN ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
MURAT HÜDAVENDİGAR ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe-İngilizce |
NUH NACİ YAZGAN ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
OKAN ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | %30 İngilizce |
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ | Devlet | Türkçe |
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ | Devlet | İngilizce |
ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
SABANCI ÜNİVERSİTESİ* | Vakıf | İngilizce |
SÜLEYMAN ŞAH ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
TED ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
TOROS ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
UFUK ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ | Devlet | %30 İngilizce |
ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe-İngilizce |
YAŞAR ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | İngilizce |
YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ | Vakıf | Türkçe |
YILDIRIM BAYEZIT ÜNİVERSİTESİ | Devlet | İngilizce-İkinci Öğretim |
Kapatılan üniversiteler kırmızı yazılmıştır. (Bir kaç eksik bilgi düzeltilecektir)
İNGİLİZCE YETERLİLİK
Hazırlık Sınıfını (1 Akademik Yıl) atlamak için, üniversiteler
- TOEFL, IELTS gibi uluslar arası sınav sonucunu veya
- Kendi hazırlık okulu yeterlilik sınavı sonucunu dikkate almaktadırlar.
Koç Üniversitesi (sadece TOEFL sınavı) hariç diğer üniversiteler kendi yeterlilik sınavı ile hazırlık sınıfı sonucunu değerlendirmektedirler.
- İstanbul Şehir Üniversitesi daha önce IELTS sınavını uygularken artık uygulamamaktadır.
Hazırlık sınıfı İngilizce Yeterlilik düzeyi yeterli gelmediği için çeşitli üniversitelerde örgün eğitim süresince genelde 1. ve 2. Akademik Yıllarda çeşitli adlar altında takviye İngilizce dersleri verilmeye devam edilmektedir. Bu derslerden bazıları:
- Akademik Amaçlı İngilizce
- Akademik İngilizce
- İngilizce Dil Becerileri
- Yabacı Dilde Okuma ve Konuşma
- Psikoloji İçin İngilizce
- Akademik Yazı İçin İngilizce
SONUÇ
Türkiye’deki Psikoloji Bölümleri eğitim dilleri de Vizyon 2023 Yükseköğretim Hedefleri ve Bologna Süreci’nden etkilenmiştir.
Bir önceki yılla karşılaştırıldığında 2016 yılı itibariyle ele alınan 71 psikoloji lisans programından oldukça küçük bir kısmının Türkçe eğitim dilinden İngilizce ve %30 İngilizce eğitim diline geçtiği görülmektedir.
Hızla ve genelde yetersiz altyapı ile kurulan veya eğitim kadrosundaki sınırlı sayıda öğretim üyesinin özveri ile programı yürüttüğü bölümlerde, Vizyon 2023 Yükseköğretim Hedefleri ve Bologna Süreci’nin hedeflerine ulaşmada yetersiz kalınacağı düşünülmektedir. Sonuç olarak, psikoloji bölümlerinin %40’ının eğitim dilinin İngilizce olduğu bulunmuştur.
KAYNAKÇA
Arik, B. T. & Arik, E. (2014). The role and status of English in Turkish higher education. English Today, 30(4), 5-10. doi:10.1017/S0266078414000339
Kavili Arap, S. (2010). Türkiye Yeni Üniversitelerine Kavuşurken: Türkiye'de Yeni Üniversiteler ve Kuruluş Gerekçeleri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 65 (1), 1-29.
OECD (2011). A review of university facilities in Turkey. CELE Exchange 2011/6.
ÖSYM. http://osym.gov.tr/
TÜBİTAK (2004). Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları: 2003-2023 Strateji Belgesi. Ankara: TÜBİTAK.
TÜBİTAK (2005). Vizyon 2023: Eğitim ve İnsan Kaynakları Sonuç Raporu ve Strateji Belgesi. Ankara: TÜBİTAK.
YÖK (2007). Türkiye'nin Yükseköğretim Stratejisi. Ankara: Meteksan.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder